نعناع، سبزی هزارپا
در بین سبزیها، نعناع یادآور طراوت بهار است. در زبان فارسی به نعناع، سبزی هزارپا میگویند، زیرا ریشه نعناع پاهای زیاد دارد و با سرعت در زمین جلو میرود و شاخههای نو از خود خارج میکند.
در واقع یکی از راههای تکثیر نعناع این است که این شاخههای نو را وجین کرده و در جاهای دیگر میکارند. در شهر شیراز به نعناع رافویه میگویند. بیش از سه هزار نوع نعناع وجود دارد و تاکنون نام هشتاد گیاه از خانواده آن در کتابهای داروسازی وارد شده و استفاده از آنها در درمان بیماریها تجویز شده است.
انواع نعناع
پونهها و سوسنبرها برادران تنی نعناع هستند که انواع و اقسام زیاد دارند. ملایمترین انواع آنها نعنای بومی ایران است که در شمال و مرکز ایران میروید و آن را در ردیف سبزیهای خوردنی میفروشند، و نعنای اهوازی، نوع دیگری از آن است. یک نوع بومی آن نیز در جنوب، مخصوصا بلوچستان به طور وحشی میروید، و با اینکه عطر زیادی دارد هنوز مورد توجه صنعتگران واقع نشده و از اسانس فراوان آن بهرهبرداری نشده است.
عرق نعناع، تقویتکننده معده
قسمت مورد استفاده نعناع خانواده برگ و شاخههای گلدار آن است که از آنها عرق نعناع و اسانس نعناع میگیرند. عرق و اسانس نعناع بادشکن، ضد تشنج، محرک و نیروبخش است. ترشحات زیادی معده را کم میکند و مسکن درد، زخم معده و سوزش آن است. دمکرده آن جهت تقویت معده و روده توصیه شده و در ایران معمولا برگهای آن را خشک کرده و برای خوشبو کردن ماست و دوغ به کار میبرند و نیز آن را سرخ کرده و به نام نعناع داغ جهت خوشبو کردن آشها و سوپها مصرف میکنند. برگهای آن پس از خشک شدن به صورت پودر درمیآید و به همین جهت است که قبل از خشک کردن باید آنها را شست و تمیز کرد. خانواده نعناع به دلیل داشتن عطر و خواص بسیار دارای اهمیت بوده و دارای خواص ضدعفونیکننده، ضد سم و ضد حشرات هستند. حتی در خوزستان با بستههای خرما چند شاخه نعناع همراه میکنند تا از کرم گذاشتن آنها جلوگیری کنند.